TYD TEMEL YAŞAM DESTEĞİ (SOLUNUM ve KALP DURMASI)
Temel Yaşam Desteği Nedir?
Yaşam kurtarmak amacı ile hava yolu açıklığı sağlandıktan sonra, solunumu ve/veya kalbi durmuş kişiye yapay solunum ile akciğerlerine oksijen gitmesini, dış kalp masajı ile de kalpten kan pompalanmasını sağlamak üzere yapılan ilaçsız müdahalelerdir. Bu zamana altın dakikalar denir.
TEMEL YAŞAM DESTEĞİ NASIL YAPILIR?
1.Önce kendi Güvenliğimiz sonra hasta/yaralının güvenliği sağlanır.
2. Hasta/yaralının omuzlarına tatlı sert dokunup, “iyi misin?” diye sorarak bilinç kontrol edilir. İnleme veya hareket varsa; koma pozisyonunda kendine gelmesi sağlanır.
*Bebekte bilinç kontrolü ayak tabanına vurma yada el orta parmağı yukarı kaldırma ile anlaşılır.
3. Eğer bilinci yoksa; Çevreden yüksek sesle yardım çağrılır; 112 (bir,bir,iki) aratılır;Eğer Şok cihazı (OED) varsa getirilmesi istenir.
4. Hasta/yaralı sert bir zemin üzerine yatırılır,
5. Hasta/yaralının yanına diz çökülür,
6. Hasta/yaralının boynunu ve göğsünü saran giysiler açılır,
7. Ağız içi kontrol edilir, yabancı cisim varsa; Parmaklar cımbız gibi kullanılarak çıkarılır, Bebeklerde kör dalış ile ağız taranmaz. Görünen bir şey varsa alınır. kan ve kusmuk mendil ile yabancı cisim baş parmak ile alınır.
8. Hava yolunu açmak için bir el hasta/yaralının alnına, diğer elin iki parmağı çene kemiğinin üzerine yerleştirilir,
9. Çene kemiğinin uzun kenarı yere dik gelecek şekilde alından bastırılıp, çeneden kaldırılarak baş geriye doğru itilir; hastaya “Baş Geri-Çene Yukarı Pozisyonu” verilir,
10. Hasta/yaralının
solunum yapıp yapmadığı “Bak-Dinle-Hisset “ yöntemiyle 10 saniye
süre ile kontrol edilir;
– Göğüs kafesinin solunum hareketlerine bakılır,
– Eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken
diğer el göğüs üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir.
11. Hasta/ yaralının solunumu yok ise,
12. Yetişkin TYD’de Çevrede başka kimse yok ve ilkyardımcı yalnız ise, kendisi 112’yi arar. Telefonu hoparlöre alır.
Bebekte eğer yardımcı tek ise, 5 tur yaşam desteği uyguladıktan sonra arar. Yardımcısı varsa hemen aranır.
13. Kalp Masaj yerinin tespiti; Her iki elin işaret parmakları ile göğüs kafesinin alt ve üst ucu tespit edilir. Resimdeki kırmızı çizgiyi hayali kabul eder isek ; Bu çizgiyi iki eşit parçaya böldüğümüzde , alt yarısına gelen kısım dış kalp masajı yapılacak yerdir.
Yetişkine Temel Yaşam Desteği (TYD) Dış kalp masajı yapmak için;Resimde görülen el topuğu Göğüs kafesinin alt bölmesine en alt uç çıkıntıdan uzak duracak şekilde yerleştirilir. Avuç içi ve parmaklar göğüs kafesine temas etmemelidir.
14. Diğer eli alttaki elin üzerine gelecek şekilde yerleştirin ve parmaklarınızı kilitleyin.
15. Kollarınızı dirseklerden bükmeyin ve dik tutun.
16. Gövde ile kollar arasında 90 derecelik bir açı oluşturun.
Dış kalp masajı Yetişkinde çift elle, Çocukta tek elle, Bebekte iki parmakla yapılır.
Bebeklerde ayrıca iki başparmak tekniğide uygulanabilir. İki memeden geçen hayali çizginin altındaki kısım masaj bölgesidir.
Education healthcare first aid of CPR training medical procedure of a newborn, demonstrating chest compression on CPR doll ,emergency training for safe life use automated external defibrillator(AED).
17. Kalp Masajı Basısı Göğüs kemiği 5 cm aşağı inecek şekilde (yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3’ü kadar) 30 göğüs basısı/kalp basısı uygulanır, bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır,
Yetişkin ve çocuklarda bası derinliği 5cm. Bebeklerde bası derinliği 4cm’dir.
18. Baş geri çene yukarı pozisyonu tekrar verilerek hava yolu açıklığı sağlanır,
19. Alnın üzerine konulan elin baş ve işaret parmağını kullanarak hasta/ yaralının burnu kapatılır,
20.Normal bir soluk alınır, baş geri çene yukarı pozisyonunda iken hasta/yaralının ağzını içine alacak şekilde ağız yerleştirilir,
21.Hasta /yaralının göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar her biri 1 saniye süren 2 (kurtarıcı) nefes verilir, havanın geriye çıkması için zaman verilir,
22. Hasta/ yaralıya 30 kalp masajı/göğüs basısından sonra 2 solunum yaptırılır, (30;2)
Yetişkinde verilen hava ; Bir normal nefes. Çocukta bir soluk , Bebekte ise bir kısa üfleme şeklindedir. Ayrıca bebekte burunla ağız aynı anda Suni solunum yapan tarafından ağızdan verilir.
23.Temel yaşam desteğine hasta/yaralının yaşamsal refleksleri veya tıbbi yardım gelene kadar kesintisiz devam edilir.
Koma Pozisyonu: Genelde Bilinci yerine gelmemiş hasta/yaralılara uygulanır.
Şok Pozisyonu: Genelde Bilinci yerinde olan ama dolaşım sistemi sıkıntısı yaşayanlar için uygulanır.
Kaynak: Tüm bu bilgiler tarafımdan alınan kurs notlarıdır. Sorumluluk reddi hakkımı saklı tutuyorum. bu bilgiler AFAD ilk yardım eğitiminde tarafıma eğitim amaçlı sunulmuştur. Bende sitemde bilgi amaçlı yayınlamaktayım.
- https://www.ilkyardim.org.tr/
- Çeşitli internet siteleri google resimleri.